Melancholisch

Ik heb net de nieuwste film van Lars von Trier gezien: Melancholia. Meneer Von Trier is geen onbekende regisseur voor mij. Ik zag ondertussen al Manderlay en vorig jaar nog AntiChrist. Manderlay vond ik in die tijd niet slecht. AntiChrist was ontzettend overroepen. Mensen waren de zaal ‘zogezegd’ uitgelopen (ik ben nog steeds van oordeel dat hij die mensen betaald heeft om uit de zaal te gaan) omdat ze de film zo “gruwelijk” vonden. Toen ik de film bekeek, heb ik niets gruwelijks opgemerkt. Zelfs “The killer inside me” vond ik gruwelijker.

Soit. Melancholia was niet slecht, maar ook niet goed. De film zou gaan over een depressie maar tot op heden ben ik nog steeds op zoek naar wie er juist depressief was in de film. Was het nu Justine of toch Claire? Of was het gewoon Alimonia die in de zaal zat? Geen idee. Als deze film ons een beeld moet geven over een depressie, dan maak ik mij serieus veel zorgen over mezelf. Alles wat je in de film zag, heb ik ook al meegemaakt. En wat je in de film zag, was nog geen honderste van wat ik soms voel of doe. Was meneer Von Trier wel serieus of spotte hij voor de zoveelste keer met het publiek en de recensenten?

Ik weet niet of het nu aan mij ligt of aan de films die ik tegenwoordig bekijk, maar bijna niets kan mij nog “raken”. Ik ben nochtans niet zo moeilijk. Een goede film gaat niet over de complexiteit hoe hij in mekaar steekt. Het gaat niet over de verschillende outfits die we te zien krijgen of over de mooie landschappen,…. Een goede film moet maar 1 ding doen en dat is emoties losweken.

De meeste films die ik de laatste jaren bekijk, blijven aan de oppervlakte steken. Ze prikken, maar ze laten je niet doodbloeden. En dat is ontzettend jammer. Ik heb wel vaker het “hier zat zoveel meer in”-gevoel. Net zoals bij Black Swan. Prachtige film, maar de ‘echte’ diepgang ontging mij. Ik voelde het niet en dus vergat ik de film na een half uur.

Hoewel ik van complexe films hou, moet een film in eerste instantie emoties losweken. Laat de regisseur maar voor je denken, dat is zijn werk en wordt hij uiteindelijk ook voor beloond. Als kijker moet je emoties ervaren. Je moet huilen. Lachen. Gefrustreerd voelen. Het moet iets met je doen als mens. Als je na een klein half uur in de auto zit te lachen, naar de radio zit te luisteren of zit af te vragen wat je morgen zult doen, dan was het geen goede film. Een echt goede film laat je dagen niet onaangeroerd.

Overlaatst kwam “Udaan” dicht in de buurt. Het eerste deel was gewoonweg saai, maar het tweede deel was ontzettend ontroerend. Tegen het einde van de film was ik dan ook serieus aan het wenen. Misschien had het niets met de film te maken, maar de film had een ontzettend gevoelige snaar geraakt. En dat is wat een film moet doen. Mij ontroeren. Iets los in mij maken. Hetzelfde geldt bij muziek. Dan mag je nog de beste muzikanten hebben, als ze niet met gevoel kunnen spelen zijn ze waardeloos. Goede muziek hoeft geen uitleg. Hetzelfde voor de fotografie. Een goede foto doet een mens huilen. Als je eerst naar de bijhorende uitleg moet kijken voor je de foto kan begrijpen, dan is de foto mislukt. Daarom plaats ik ook nooit nog uitleg bij mijn foto’s. Als je bij mijn vorige foto’s niets innerlijk voelde, dan heb je er niets van begrepen. Als je alleen maar ‘ziet’ wat je ‘wilt’ zien, dan heb je het mis. Je moet verder kijken dan wat je voorgeschoteld krijgt. Verder kijken dan de titel of wat tags. Je moet het “voelen”. Je moet je niet ongemakkelijk voelen als de foto dat niet overbrengt. Mijn ogen straalden geen pijn uit. Op het eerste zicht misschien wel, maar ondergronds is er een andere betekenis. Iets dat je als buitenstaander misschien niet direct kan begrijpen. Maar misschien wil ik dat ook niet. Zelfportretten zijn heel emotioneel. Ze vergen heel veel van een mens. Je moet als het ware je “ziel” blootgeven. Woorden kunnen dingen omzeilen, maar een goede foto doet dat niet.

Waarom – in godsnaam – kunnen regisseurs dat eens niet en moeten ze altijd wat tam tam maken om mensen naar hun film te lokken?